Chương : 2
Tôi sinh năm 1910 ở Paris. Cha tôi là người lịch thiệp, phóng khoáng, món salad gen đa chủng tộc: công dân Thụy Sĩ, gốc gác pha trộn Pháp và Áo, hòa chút dòng Danube chảy trong huyết mạch. Tôi sẽ phân phát ngay bây giờ vài bức bưu ảnh tuyệt đẹp màu xanh láng bóng. Cha tôi sở hữu một khách sạn sang trọng ở Riviera. Cha và hai ông của cha tôi buôn rượu vang, đồ trang sức và tơ lụa, theo thứ tự tương ứng. Năm ba mươi tuổi, ông cưới cô gái người Anh, con gái nhà leo núi Jerome Dunn và cháu gái hai mục sư vùng Dorset, chuyên gia về những đề tài ít ai biết đến — cổ thổ nhưỡng học và đàn phong hạc, theo thứ tự tương ứng.
Người mẹ rất ăn ảnh của tôi đã chết trong tai nạn dị thường (dã ngoại, sét đánh) khi tôi mới lên ba. Ngoại trừ chút hơi ấm vương vấn nơi ngõ cụt nào đó trong quá khứ tối tăm, không chút gì về bà còn đọng lại ở các miền nông sâu của thung lũng ký ức, nơi mà, nếu quý vị còn chịu đựng được văn phong của tôi (tôi đang viết dưới sự giám sát), mặt trời tuổi thơ tôi đã lặn: chắc chắn tất cả quí vị đều biết những dư hương thơm ngát ấy của ngày vẫn lơ lửng, cùng đám muỗi mắt, quanh hàng giậu nở hoa nào đó hoặc bất chợt bị khách lãng du bước vào và đi xuyên qua, dưới chân đồi, trong nhập nhoạng chiều hè; hơi ấm chăn lông, đám muỗi ánh vàng.
Chị gái mẹ tôi, bác Sybil, lấy em họ cha tôi và sau khi bị ông này ruồng rẫy, về phục vụ trong nhà tôi như một dạng gia sư và quản gia không công. Sau này, có người kể cho tôi rằng bác từng phải lòng cha tôi và ông đã thản nhiên lợi dụng tình cảm đó vào một ngày mưa để rồi quên béng đi ngay khi trời quang mây tạnh. Tôi vô cùng quấn quít với bác bất chấp sự cứng nhắc — cứng nhắc đến chết người — trong một số nguyên tắc của bác. Có lẽ bác muốn rèn tôi thành, vào cái ngày tiền định ấy, một ông góa tốt hơn cha tôi. Bác Sybil có đôi mắt xanh thẳm viền hồng và da mặt màu sáp. Bác làm thơ. Bác mê tín một cách thi vị. Bác nói bác biết chắc rằng bác sẽ chết ngay sau dịp sinh nhật lần thứ mười sáu của tôi, và chuyện xảy ra đúng như vậy. Ông chồng bác, một tay chào bán nước hoa rất giỏi, dành phần lớn thời gian làm ăn tại Mỹ, cuối cùng, lập công ty riêng và mua được ít bất động sản ở bên đó.
Tôi lớn lên, một đứa trẻ khoẻ mạnh và vui sướng, trong thế giới rực rỡ của truyện tranh, cát sạch, những cây cam, những chú chó thân thiện, khung cảnh biển và những gương mặt tươi cười. Khách sạn tráng lệ Mirana quay quanh tôi như thế giới riêng, một vũ trụ sơn màu trắng, nằm gọn trong vũ trụ xanh thẳm rộng lớn hơn, rực sáng ngoài kia. Từ người rửa bát đĩa đeo tạp dề cho đến nhà độc tài mặc đồ vải flannel, ai cũng yêu tôi, ai cũng chiều tôi. Các quý bà lớn tuổi người Mỹ ngả người trên ba toong của họ về phía tôi như những ngọn tháp nghiêng Pisa. Các quận chúa Nga bị khánh kiệt, không trả được tiền cho cha tôi, vẫn mua cho tôi những gói kẹo đắt tiền. Ông, mon cher petit papa, đưa tôi ra ngoài chèo thuyền và đạp xe, dạy tôi bơi, lặn và lướt ván, đọc Don Quixote và Les Miserables cho tôi nghe, tôi tôn thờ và kính trọng ông, tôi cảm thấy sung sướng thay cho ông mỗi khi nghe lỏm đám người làm trong nhà đưa chuyện về các cô nhân tình đủ kiểu của ông, những tạo vật xinh đẹp dịu dàng rất quan tâm đến tôi, rủ rỉ và nhỏ những giọt nước mắt quý giá lên cảnh vắng mẹ đáng mừng của tôi.
Tôi học trường ngoại trú của Anh cách nhà vài dặm, ở đó tôi chơi rackets và fives, được điểm xuất sắc, có quan hệ rất tốt với bạn học cũng như với thầy cô giáo. Những biến cố giới tính rõ ràng, mà tôi còn nhớ là đã xảy ra trước sinh nhật tuổi mười ba (tức là trước lần đầu tiên tôi gặp Annabel bé bỏng của mình), chỉ là: cuộc trao đổi trịnh trọng, lịch thiệp, và thuần tuý lý thuyết về những bất ngờ của tuổi dậy thì ở vườn hồng nhà trường với thằng nhóc người Mỹ, con trai của một nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng thời ấy, mà nó họa hoằn mới được thấy trong thế giới ba chiều; và vài phản ứng là lạ về phía cơ thể tôi trước một vài tấm ảnh, ngọc ngà và sẫm bóng, với những đường ven vô cùng mềm mại, trong cuốn La Beauté Humaine lộng lẫy và có vẻ rất đắt tiền của Pichon mà tôi thó được từ dưới núi tạp chí Graphic đóng bìa cứng vân cẩm thạch ở thư viện của khách sạn.
Về sau, với phong cách vui vẻ, thoải mái, cha tôi dạy cho tôi tất cả những kiến thức ông nghĩ là tôi cần biết về tình dục; đó là vào mùa thu năm 1923, ngay trước khi gửi tôi đến một lycée ở Lyon (nơi chúng tôi rồi sẽ trải qua ba mùa đông); nhưng than ôi, vào mùa hè năm ấy, cha tôi đi du lịch Ý cùng bà de R. và con gái bà, thành thử tôi chẳng có ai để than thở, chẳng có ai để hỏi han.
Người mẹ rất ăn ảnh của tôi đã chết trong tai nạn dị thường (dã ngoại, sét đánh) khi tôi mới lên ba. Ngoại trừ chút hơi ấm vương vấn nơi ngõ cụt nào đó trong quá khứ tối tăm, không chút gì về bà còn đọng lại ở các miền nông sâu của thung lũng ký ức, nơi mà, nếu quý vị còn chịu đựng được văn phong của tôi (tôi đang viết dưới sự giám sát), mặt trời tuổi thơ tôi đã lặn: chắc chắn tất cả quí vị đều biết những dư hương thơm ngát ấy của ngày vẫn lơ lửng, cùng đám muỗi mắt, quanh hàng giậu nở hoa nào đó hoặc bất chợt bị khách lãng du bước vào và đi xuyên qua, dưới chân đồi, trong nhập nhoạng chiều hè; hơi ấm chăn lông, đám muỗi ánh vàng.
Chị gái mẹ tôi, bác Sybil, lấy em họ cha tôi và sau khi bị ông này ruồng rẫy, về phục vụ trong nhà tôi như một dạng gia sư và quản gia không công. Sau này, có người kể cho tôi rằng bác từng phải lòng cha tôi và ông đã thản nhiên lợi dụng tình cảm đó vào một ngày mưa để rồi quên béng đi ngay khi trời quang mây tạnh. Tôi vô cùng quấn quít với bác bất chấp sự cứng nhắc — cứng nhắc đến chết người — trong một số nguyên tắc của bác. Có lẽ bác muốn rèn tôi thành, vào cái ngày tiền định ấy, một ông góa tốt hơn cha tôi. Bác Sybil có đôi mắt xanh thẳm viền hồng và da mặt màu sáp. Bác làm thơ. Bác mê tín một cách thi vị. Bác nói bác biết chắc rằng bác sẽ chết ngay sau dịp sinh nhật lần thứ mười sáu của tôi, và chuyện xảy ra đúng như vậy. Ông chồng bác, một tay chào bán nước hoa rất giỏi, dành phần lớn thời gian làm ăn tại Mỹ, cuối cùng, lập công ty riêng và mua được ít bất động sản ở bên đó.
Tôi lớn lên, một đứa trẻ khoẻ mạnh và vui sướng, trong thế giới rực rỡ của truyện tranh, cát sạch, những cây cam, những chú chó thân thiện, khung cảnh biển và những gương mặt tươi cười. Khách sạn tráng lệ Mirana quay quanh tôi như thế giới riêng, một vũ trụ sơn màu trắng, nằm gọn trong vũ trụ xanh thẳm rộng lớn hơn, rực sáng ngoài kia. Từ người rửa bát đĩa đeo tạp dề cho đến nhà độc tài mặc đồ vải flannel, ai cũng yêu tôi, ai cũng chiều tôi. Các quý bà lớn tuổi người Mỹ ngả người trên ba toong của họ về phía tôi như những ngọn tháp nghiêng Pisa. Các quận chúa Nga bị khánh kiệt, không trả được tiền cho cha tôi, vẫn mua cho tôi những gói kẹo đắt tiền. Ông, mon cher petit papa, đưa tôi ra ngoài chèo thuyền và đạp xe, dạy tôi bơi, lặn và lướt ván, đọc Don Quixote và Les Miserables cho tôi nghe, tôi tôn thờ và kính trọng ông, tôi cảm thấy sung sướng thay cho ông mỗi khi nghe lỏm đám người làm trong nhà đưa chuyện về các cô nhân tình đủ kiểu của ông, những tạo vật xinh đẹp dịu dàng rất quan tâm đến tôi, rủ rỉ và nhỏ những giọt nước mắt quý giá lên cảnh vắng mẹ đáng mừng của tôi.
Tôi học trường ngoại trú của Anh cách nhà vài dặm, ở đó tôi chơi rackets và fives, được điểm xuất sắc, có quan hệ rất tốt với bạn học cũng như với thầy cô giáo. Những biến cố giới tính rõ ràng, mà tôi còn nhớ là đã xảy ra trước sinh nhật tuổi mười ba (tức là trước lần đầu tiên tôi gặp Annabel bé bỏng của mình), chỉ là: cuộc trao đổi trịnh trọng, lịch thiệp, và thuần tuý lý thuyết về những bất ngờ của tuổi dậy thì ở vườn hồng nhà trường với thằng nhóc người Mỹ, con trai của một nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng thời ấy, mà nó họa hoằn mới được thấy trong thế giới ba chiều; và vài phản ứng là lạ về phía cơ thể tôi trước một vài tấm ảnh, ngọc ngà và sẫm bóng, với những đường ven vô cùng mềm mại, trong cuốn La Beauté Humaine lộng lẫy và có vẻ rất đắt tiền của Pichon mà tôi thó được từ dưới núi tạp chí Graphic đóng bìa cứng vân cẩm thạch ở thư viện của khách sạn.
Về sau, với phong cách vui vẻ, thoải mái, cha tôi dạy cho tôi tất cả những kiến thức ông nghĩ là tôi cần biết về tình dục; đó là vào mùa thu năm 1923, ngay trước khi gửi tôi đến một lycée ở Lyon (nơi chúng tôi rồi sẽ trải qua ba mùa đông); nhưng than ôi, vào mùa hè năm ấy, cha tôi đi du lịch Ý cùng bà de R. và con gái bà, thành thử tôi chẳng có ai để than thở, chẳng có ai để hỏi han.
