Chương : 48
Bây giờ, Elinor nhận ra sự khác biệt giữa một bên là trông chờ một sự kiện không như mong muốn bất luận tâm tư muốn nghĩ ra sao, và bên kia là chính hiện thực của sự kiện này. Bây giờ cô nhận thấy, dù không do chủ ý, mình đã luôn nuôi hy vọng – trong khi anh còn được tự do – rằng sẽ có cái gì đấy ngáng trở cuộc hôn nhân giữa Edward và Lucy; rằng anh quyết tâm như thế nào đấy, bạn bè anh khuyên anh như thế nào đấy, cơ hội thích đáng hơn nào đấy giúp cô kia ổn định đời sống – để mang lại hạnh phúc cho tất cả. Nhưng bây giờ anh đã kết hôn, và cô trách móc mình đã tự tin quá đáng để đến nỗi bây giờ chịu buồn khổ.
Lúc đầu cô ngạc nhiên chút ít vì anh phải kết hôn sớm, trước khi (như cô tưởng tượng) anh có thể thụ phong và qua đó anh được đảm nhận chức vụ. Nhưng rồi cô thấy có lẽ Lucy không muốn liều lĩnh trì hoãn vì biết lo xa cho mình và muốn chiếm được anh càng sớm càng tốt. Họ đã kết hôn – kết hôn ở thành phố – và bây giờ vội vã đi xuống nhà ông chú. Liệu Edward đã nghĩ gì khi đang ở cách Barton bốn dặm, khi thấy người quản gia của mẹ cô, khi nghe lời nhắn của Lucy?
Cô đoán chẳng bao lâu họ sẽ ổn định ở Delaford, – Delaford, nơi chốn đã xảy ra nhiều chuyện kết hợp nhau khiến cho cô chú ý đến, khiến cô mong được quen biết, nhưng lại muốn tránh. Trong đầu cô vẽ ra khung cảnh hai người sống bên nhau trong tư dinh cha xứ. Qua Lucy, cô thấy: một người nội trợ năng động, tháo vát, kết hợp khao khát về bề ngoài sang trọng với tính căn cơ hết mực (và xấu hổ mà nghi ngờ phân nửa khả năng kinh tế của chính cô); theo đuổi quyền lợi của mình trong mọi ý nghĩ, thu phục cảm tình của Đại tá Brandon, của bà Jennings, của mọi bạn bè giàu có. Qua Edward: cô không biết mình thấy gì, và cũng không muốn thấy; hạnh phúc hay khốn khổ, – không điều nào làm cô vui; cô quay mặt tránh khỏi mọi nét chấm phá của anh.
Elinor tin một người nào đấy ở London, quen biết với hai bên, sẽ viết báo tin và thông báo chi tiết, nhưng từng ngày trôi qua mà không có thư nào, tin mừng nào mang đến. Tuy không chắc ai đáng trách, cô trách móc mọi người quen biết. Tất cả đều thiếu suy nghĩ hoặc biếng nhác. Một câu hỏi bật lên từ tâm tư thiếu kiên nhẫn để có tin tức gì đấy:
- Mẹ ạ, khi nào mẹ biên thư cho Đại tá Brandon?
- Con yêu, mẹ đã viết cho ông ấy tuần rồi, và mẹ mong gặp lại ông ấy hơn là nhận tin. Mẹ đã thiết tha mời ông ấy đến gia đình mình, và sẽ không ngạc nhiên thấy ông đi đến hôm nay hoặc ngày mai, hoặc bất kỳ ngày nào.
Thế là đã nhận được một cái gì đấy – một cái gì đấy để trông mong. Đại tá Brandon phải có tin tức để thông báo cho cô.
Khi cô vừa xác định như thế, hình dáng một người trên lưng ngựa thu hút đôi mắt cô nhìn qua cửa sổ. Người này dừng lại trước cánh cổng. Đấy là một người đàn ông, chính là Đại tá Brandon. Bây giờ có thể được biết thêm tin tức, và cô run rẩy khi nghĩ đến chuyện này. Nhưng – đây không phải là Đại tá Brandon – cũng không phải phong thái của ông hoặc hiều cao của ông. Cô nhìn lần nữa. Người này vừa xuống ngựa, cô không thể nhầm – đây chính là Edward. Cô bước lùi lại và ngồi xuống. “Anh ấy đến từ nhà ông Pratt với mục đích thăm gia đình mình. Mình sẽ phải bình tĩnh, mình sẽ là bà chủ của chính mình”.
Trong cùng khoảnh khắc, cô nhận ra là mẹ và các em cũng biết họ đã nhầm như mình. Cô thấy bà mẹ và Marianne tái mặt đi; thấy hai người đang nhìn mình, cùng nhau thì thầm vài tiếng. Cô có thể hy sinh tất cả để được khả năng ăn nói – và để cho hai người kia hiểu rằng mình mong họ đừng lạnh nhạt hoặc khinh thường anh; nhưng cô không thốt nên lời, buộc phải để hai người hoàn toàn tùy nghi hành xử.
Không một lời nào được cất lên. Cả ba người đều yên lặng đợi chờ người khách xuất hiện. Họ nghe tiếng bước chân anh dọc con đường trải sỏi; trong một khoảnh khắc anh đi vào hành lang, và khoảnh khắc kế tiếp anh đã đứng trước mặt ba người.
Khi anh đi vào, vẻ mặt của anh không nặng nề lắm, ngay cả đối với Elinor. Sắc da anh nhợt nhạt vì dao động; và anh lộ vẻ như thể tự hỏi được tiếp đón ra sao, ý thức rằng mình không đáng được tiếp đón tử tế. Tuy nhiên, bà Daswood làm theo ước vọng của cô con gái, cô nghĩ thế, như thể bà được cô hướng dẫn mọi việc, để tỏ lộ nồng ấm từ tâm hồn của bà, đưa bàn tay ra cho anh, chúc anh được vui.
Anh đỏ mặt, lắp bắp câu trả lời không ai nghe rõ. Đôi môi của Elinor mấp máy cùng với đôi môi của bà mẹ; và khi động thái đã xong, cô ước gì mình cũng bắt tay với anh. Nhưng lúc này đã muộn. Qua vẻ mặt ra chiều cởi mở, cô lại ngồi xuống và nói về thời tiết.
Marianne đã cố gắng thu mình khỏi tầm nhìn của mọi người để che giấu vẻ đau khổ. Margaret hiểu ra một phần, nhưng không hiểu toàn bộ hoàn cảnh, tự nghĩ nên tỏ ra trang nghiêm, nên cô bé ngồi càng xa anh càng tốt, giữ im lặng tuyệt đối.
Khi Elinor dứt lời trao đổi vui vẻ về thời tiết khô ráo, một bầu không khí im lặng khó chịu diễn ra. Bà Daswood chấm dứt tình trạng này, đương nhiên tin rằng anh đã để bà Ferrars ở nhà được khỏe mạnh. Trong một giọng vội vàng, anh trả lời khẳng định.
Thêm một thời khắc im lặng.
Elinor quyết tâm là tự mình phải có nỗ lực, dù cô e ngại cho chính giọng nói của mình:
- Bà Ferrars đang ở tại Longstaple phải không?
Anh lộ vẻ ngạc nhiên, đáp:
- Tại Longstaple! Không, mẹ tôi đang ở thành phố.
Elinor nhấc lấy một món nữ công trên bàn mà cô đang làm dở dang, nói:
- Tôi có ý hỏi thăm bà Edward Ferrars.
Cô không dám nhìn lên; nhưng cả bà mẹ và Marianne đều quay nhìn anh. Anh đỏ mặt, dường như hoang mang, lộ vẻ hồ nghi, rồi sau ít do dự, nói:
- Có lẽ cô muốn nói… em trai tôi… cô muốn nói bà… bà Robert Ferrars.
- Bà Robert Ferrars!
Cả Marianne và mẹ cô cùng lặp lại với giọng sửng sốt tột độ; và dù Elinor không thể thốt nên lời, ngay cả ánh mắt của cô dán đến anh qua cùng nỗi kinh ngạc thiếu kiên nhẫn. Anh đứng lên, bước đến bên khung cửa sổ như thể không biết phải làm gì; nhấc lấy một cái kéo nằm ở đó, và trong khi cắt cái vỏ bọc thành từng mảnh, anh nói trong giọng gấp gáp:
- Có lẽ cô không biết… cô đã không được nghe rằng em trai tôi sau cùng đã cưới… đã cưới cô em… cưới cô Lucy Steele.
Lời của anh được vọng lại với nỗi kinh ngạc cùng cực của mọi người. Ngoại trừ Elinor, ngồi với khuôn mặt cúi xuống công việc, trong trạng thái dao động khiến cô khó thể biết mình hiện đang làm đến đâu.
Anh tiếp:
- Vâng, hai người cưới nhau tuần rồi, hiện đang ở Dawlish.
Elinor không thể ngồi nán lại được. Cô gần như chạy khỏi căn phòng, và ngay sau khi cánh cửa khép lại, òa lên những dòng lệ vì vui mừng, mà thoạt đầu cô nghĩ sẽ không bao giờ dứt.
Edward, cho đến lúc này nhìn qua các nơi ngoại trừ nhìn đến cô, nhìn thấy cô chạy đi, có lẽ thấy – đúng hơn là nghe – nỗi xúc động của cô; vì ngay lập tức anh rơi vào mơ mộng của riêng anh, mà mọi lời nhận xét, hỏi han hoặc ngôn từ trìu mến của bà Daswood đều không thể thâm nhập được. Cuối cùng, không thốt lên lời nào, anh rời khỏi căn phòng và bước về phía ngôi làng, để lại ba người trong nỗi ngạc nhiên và hoang mang cực độ về sự thay đổi trong hoàn cảnh của anh, thật kỳ diệu và thật thình lình – nỗi hoang mang mà họ không có cách nào lý giải ngoại trừ những ức đoán của riêng họ.
Lúc đầu cô ngạc nhiên chút ít vì anh phải kết hôn sớm, trước khi (như cô tưởng tượng) anh có thể thụ phong và qua đó anh được đảm nhận chức vụ. Nhưng rồi cô thấy có lẽ Lucy không muốn liều lĩnh trì hoãn vì biết lo xa cho mình và muốn chiếm được anh càng sớm càng tốt. Họ đã kết hôn – kết hôn ở thành phố – và bây giờ vội vã đi xuống nhà ông chú. Liệu Edward đã nghĩ gì khi đang ở cách Barton bốn dặm, khi thấy người quản gia của mẹ cô, khi nghe lời nhắn của Lucy?
Cô đoán chẳng bao lâu họ sẽ ổn định ở Delaford, – Delaford, nơi chốn đã xảy ra nhiều chuyện kết hợp nhau khiến cho cô chú ý đến, khiến cô mong được quen biết, nhưng lại muốn tránh. Trong đầu cô vẽ ra khung cảnh hai người sống bên nhau trong tư dinh cha xứ. Qua Lucy, cô thấy: một người nội trợ năng động, tháo vát, kết hợp khao khát về bề ngoài sang trọng với tính căn cơ hết mực (và xấu hổ mà nghi ngờ phân nửa khả năng kinh tế của chính cô); theo đuổi quyền lợi của mình trong mọi ý nghĩ, thu phục cảm tình của Đại tá Brandon, của bà Jennings, của mọi bạn bè giàu có. Qua Edward: cô không biết mình thấy gì, và cũng không muốn thấy; hạnh phúc hay khốn khổ, – không điều nào làm cô vui; cô quay mặt tránh khỏi mọi nét chấm phá của anh.
Elinor tin một người nào đấy ở London, quen biết với hai bên, sẽ viết báo tin và thông báo chi tiết, nhưng từng ngày trôi qua mà không có thư nào, tin mừng nào mang đến. Tuy không chắc ai đáng trách, cô trách móc mọi người quen biết. Tất cả đều thiếu suy nghĩ hoặc biếng nhác. Một câu hỏi bật lên từ tâm tư thiếu kiên nhẫn để có tin tức gì đấy:
- Mẹ ạ, khi nào mẹ biên thư cho Đại tá Brandon?
- Con yêu, mẹ đã viết cho ông ấy tuần rồi, và mẹ mong gặp lại ông ấy hơn là nhận tin. Mẹ đã thiết tha mời ông ấy đến gia đình mình, và sẽ không ngạc nhiên thấy ông đi đến hôm nay hoặc ngày mai, hoặc bất kỳ ngày nào.
Thế là đã nhận được một cái gì đấy – một cái gì đấy để trông mong. Đại tá Brandon phải có tin tức để thông báo cho cô.
Khi cô vừa xác định như thế, hình dáng một người trên lưng ngựa thu hút đôi mắt cô nhìn qua cửa sổ. Người này dừng lại trước cánh cổng. Đấy là một người đàn ông, chính là Đại tá Brandon. Bây giờ có thể được biết thêm tin tức, và cô run rẩy khi nghĩ đến chuyện này. Nhưng – đây không phải là Đại tá Brandon – cũng không phải phong thái của ông hoặc hiều cao của ông. Cô nhìn lần nữa. Người này vừa xuống ngựa, cô không thể nhầm – đây chính là Edward. Cô bước lùi lại và ngồi xuống. “Anh ấy đến từ nhà ông Pratt với mục đích thăm gia đình mình. Mình sẽ phải bình tĩnh, mình sẽ là bà chủ của chính mình”.
Trong cùng khoảnh khắc, cô nhận ra là mẹ và các em cũng biết họ đã nhầm như mình. Cô thấy bà mẹ và Marianne tái mặt đi; thấy hai người đang nhìn mình, cùng nhau thì thầm vài tiếng. Cô có thể hy sinh tất cả để được khả năng ăn nói – và để cho hai người kia hiểu rằng mình mong họ đừng lạnh nhạt hoặc khinh thường anh; nhưng cô không thốt nên lời, buộc phải để hai người hoàn toàn tùy nghi hành xử.
Không một lời nào được cất lên. Cả ba người đều yên lặng đợi chờ người khách xuất hiện. Họ nghe tiếng bước chân anh dọc con đường trải sỏi; trong một khoảnh khắc anh đi vào hành lang, và khoảnh khắc kế tiếp anh đã đứng trước mặt ba người.
Khi anh đi vào, vẻ mặt của anh không nặng nề lắm, ngay cả đối với Elinor. Sắc da anh nhợt nhạt vì dao động; và anh lộ vẻ như thể tự hỏi được tiếp đón ra sao, ý thức rằng mình không đáng được tiếp đón tử tế. Tuy nhiên, bà Daswood làm theo ước vọng của cô con gái, cô nghĩ thế, như thể bà được cô hướng dẫn mọi việc, để tỏ lộ nồng ấm từ tâm hồn của bà, đưa bàn tay ra cho anh, chúc anh được vui.
Anh đỏ mặt, lắp bắp câu trả lời không ai nghe rõ. Đôi môi của Elinor mấp máy cùng với đôi môi của bà mẹ; và khi động thái đã xong, cô ước gì mình cũng bắt tay với anh. Nhưng lúc này đã muộn. Qua vẻ mặt ra chiều cởi mở, cô lại ngồi xuống và nói về thời tiết.
Marianne đã cố gắng thu mình khỏi tầm nhìn của mọi người để che giấu vẻ đau khổ. Margaret hiểu ra một phần, nhưng không hiểu toàn bộ hoàn cảnh, tự nghĩ nên tỏ ra trang nghiêm, nên cô bé ngồi càng xa anh càng tốt, giữ im lặng tuyệt đối.
Khi Elinor dứt lời trao đổi vui vẻ về thời tiết khô ráo, một bầu không khí im lặng khó chịu diễn ra. Bà Daswood chấm dứt tình trạng này, đương nhiên tin rằng anh đã để bà Ferrars ở nhà được khỏe mạnh. Trong một giọng vội vàng, anh trả lời khẳng định.
Thêm một thời khắc im lặng.
Elinor quyết tâm là tự mình phải có nỗ lực, dù cô e ngại cho chính giọng nói của mình:
- Bà Ferrars đang ở tại Longstaple phải không?
Anh lộ vẻ ngạc nhiên, đáp:
- Tại Longstaple! Không, mẹ tôi đang ở thành phố.
Elinor nhấc lấy một món nữ công trên bàn mà cô đang làm dở dang, nói:
- Tôi có ý hỏi thăm bà Edward Ferrars.
Cô không dám nhìn lên; nhưng cả bà mẹ và Marianne đều quay nhìn anh. Anh đỏ mặt, dường như hoang mang, lộ vẻ hồ nghi, rồi sau ít do dự, nói:
- Có lẽ cô muốn nói… em trai tôi… cô muốn nói bà… bà Robert Ferrars.
- Bà Robert Ferrars!
Cả Marianne và mẹ cô cùng lặp lại với giọng sửng sốt tột độ; và dù Elinor không thể thốt nên lời, ngay cả ánh mắt của cô dán đến anh qua cùng nỗi kinh ngạc thiếu kiên nhẫn. Anh đứng lên, bước đến bên khung cửa sổ như thể không biết phải làm gì; nhấc lấy một cái kéo nằm ở đó, và trong khi cắt cái vỏ bọc thành từng mảnh, anh nói trong giọng gấp gáp:
- Có lẽ cô không biết… cô đã không được nghe rằng em trai tôi sau cùng đã cưới… đã cưới cô em… cưới cô Lucy Steele.
Lời của anh được vọng lại với nỗi kinh ngạc cùng cực của mọi người. Ngoại trừ Elinor, ngồi với khuôn mặt cúi xuống công việc, trong trạng thái dao động khiến cô khó thể biết mình hiện đang làm đến đâu.
Anh tiếp:
- Vâng, hai người cưới nhau tuần rồi, hiện đang ở Dawlish.
Elinor không thể ngồi nán lại được. Cô gần như chạy khỏi căn phòng, và ngay sau khi cánh cửa khép lại, òa lên những dòng lệ vì vui mừng, mà thoạt đầu cô nghĩ sẽ không bao giờ dứt.
Edward, cho đến lúc này nhìn qua các nơi ngoại trừ nhìn đến cô, nhìn thấy cô chạy đi, có lẽ thấy – đúng hơn là nghe – nỗi xúc động của cô; vì ngay lập tức anh rơi vào mơ mộng của riêng anh, mà mọi lời nhận xét, hỏi han hoặc ngôn từ trìu mến của bà Daswood đều không thể thâm nhập được. Cuối cùng, không thốt lên lời nào, anh rời khỏi căn phòng và bước về phía ngôi làng, để lại ba người trong nỗi ngạc nhiên và hoang mang cực độ về sự thay đổi trong hoàn cảnh của anh, thật kỳ diệu và thật thình lình – nỗi hoang mang mà họ không có cách nào lý giải ngoại trừ những ức đoán của riêng họ.
