Chương : 48
Một đứa bé nhìn que kẹo, đắn đo cả nửa ngày, cuối cùng móc ra hai văn tiền từ trong túi: "Cháu muốn con rồng!"
Người bán kẹo lấy tiền, lấy viên kẹo chuột từ giá gỗ đưa cho đứa bé.
Đứa bé tiếp lấy kẹo nhìn qua, giãy nãy: "Đây là con chuột, cháu không muốn, cháu muốn rồng!"
"Rồng phải ba văn tiền, hai văn của ngươi chỉ có thể mua chuột!"
"Chuột không phải chỉ một văn tiền hả? Sao lại lấy hai văn?"
"Hắc, ngươi không thấy sao? Con chuột này lớn hơn mấy con khác, trở thành con heo nhỏ rồi, đương nhiên phải mắc hơn!"
"Vậy tôi cũng không thèm, trả lại ông! Trả lại tiền đây!"
Người bán trừng mắt: "Hàng đã bán rồi, làm gì có chuyện trả lại!"
"Tôi chưa có ăn!"
"Chưa có ăn cũng không đổi, đã cầm qua tay ngươi rồi!"
"Nhưng mà cháu muốn con rồng, không muốn con chuột! Trả lại ông nè! Thối lại tiền đi!" Đứa bé thấy người bán không tiếp lấy, liền đặt cục kẹo đường hình con chuột lên bục đá, không ngờ không cân bằng, khiến cục kẹo lăn rơi xuống đất.
Người bán nói: "Hà hà, như vậy càng không thể thối nữa, ngươi làm dơ rồi!"
Đứa bé mếu, dụi mắt rồi khóc òa lên.
Trầm vương phi nhịn không được nhíu mày nói với người bán: "Ngươi là người gì mà lừa đứa bé nhỏ vậy? Ngừơi ta cần rồng, ngươi đưa chuột, hơn nữa chuột có một văn, ngươi lại cứ thu của người ta hai văn."
Người bán ngước lên, một mặt ngào đường, một mặt nói: "Cô thấy không thuận mắt thì bỏ tìên ra mua cho nó con rồng đi a!"
Trầm phi hừ một tiếng, nàng tiến vào vương phủ hai năm chưa hề ra cửa, tự nhiên không có chỗ nào dùng tiền, do đó không quen mang tiền theo người. Lần này theo Dương Thu Trì ra ngoài chơi, cũng không mang theo, liền quay đầu lại nói với Dương Thu Trì: "Ngươi giúp đứa bé này mua một con rồng, được không?"
"Được a!" Dương Thu Trì đáp ứng rất thống khoái, nhưng lập tức nghĩ tới mình tuy là làm hộ vệ, nhưng còn chưa lĩnh lương, trên người cũng không có tiền. Mắt hắn chợt chuyển, nghĩ ra một kế, nói với người bán: "Ê! Đưa ta con rồng!"
"Có ngay!" Người bán thấy Dương Thu Trì mặc quân phục, eo mang đơn đao, vội cười lấy ngay viên kẹo rồng đưa cho hắn: "Của ngài đây, quân gia!"
Dương Thu Trì tiếp lấy nhìn, nói: "Ngươi làm kẹo quỷ gì thế, làm gì giống rồng a, thuần túy là một con rắn chết, làm lại cho ta!"
"Vâng! Ngài chờ một chút!" Người bán đảo qua lại thạt nhanh, thoăn thoắt ngào ra một viên kẹo hình con rồng, đưa cho Dương Thu Trì.
Dương Thu Trì tiếp lấy con rồng đó, đưa con rồng trong tay lúc nãy lại cho người bán, rồi lấy cái mới đưa cho em bé: "Được rồi đừng khóc nữa! CHo cháu nè, nhớ là sau này đến chỗ bán kẹo khác mua nghe!"
"Cháu nhớ rồi, đa tạ đại gia!" Đưa bé hít mũi, mặt đầy lệ, cẩn thận tiếp lấy con rồng rồi vui sướng chạy đi.
Dương Thu Trì phủi phủi tay, nói với Trầm vương phi: "Chúng ta đi thôi!" Xong co giò bước.
Người bán vội cười hề hề đứng dậy gọi Dương Thu Trì: "Quân gia!"
Dương Thu Trì quay đầu lại gắt: "Cái gì?"
"Ngài... hì hì, ngài còn chưa trả tiền?"
"Trả tiền gì?"
"Tiền của viên kẹo đường con rồng đó a."
"Con rồng đường đó ta dùng con rồng đường như con rắn chết đổi mà!"
"Hả? Nhưng... con rồng trước ngài cũng chưa trả tiền mà!" Ngừơi bán nhăn nhó làm mặt khổ.
"Con rồng đường trước ta không phải là thối lại cho ngươi rồi sao? Còn cấp tiền gì nữa?"
"A...? Cái này..., cái này...." Người bán nhất thời không xoay chuyển đầu óc, gãi đầu đứng ngẩn ra nhìn Dương Thu Trì.
Dương Thu Trì xoay người lại, tay đưa lên đao, hằn học hỏi: "Thế nào? Tên tiểu tử ngươi ngay cả bổn quân gia mà cũng muốn gian trá hả?"
"Không! Không dám! Tiểu nhân không dám!" Người bán khom người xin lỗi lia lịa.
"Hừ! Ngươi không có cái gan đó đâu!" Dương Thu Trì nói với Trầm vương phi: "Chúng ta đi!"
Hai người đi thật xa, tên bán kẹo đó vẫn sờ đầu tính toán món nợ vừa rồi như thế nào. (*)
Trầm vương phi cười nói với Dương Thu Trì: "Ngạnh chiếm của người ta ba văn tiền, thật là chỉ có ngươi mà thôi! Nhưng mà tên bán kẹo đó đáng ghét, trị hắn vậy cũng tốt!"
Hai người tiếp tục đi chơi phố, rất may Trầm vương phi chỉ xem không mua, nếu không Dương Thu Trì thân không có phân văn nào, không biết phải tính làm sao.
Đi dạo phố một hồi, Trầm vương phi mới nói: "Được rồi, chúng ta lên Hoàng hạc lâu!"
Sở vương phủ ở phía nam Trường xuân sơn, do đó đi không lâu là tới dưới chân núi, bắt đầu leo núi. Trường Xuân sơn nói là núi, kỳ thật chỉ là ngọn đồi hơi cao, nên họ nhanh chóng đến đỉnh.
Hoàng hạc lâu vẫn nguy nga giống như hai trăm năm trước Dương Thu Trì đã đến đây. Tuy đã trải qua 200 năm mưa gió xâm thực, nhưng không có dấu vết tháng ngày gì nhiều, xem ra là những nay nay các quan phủ vùng này thường tu bổ Hoàng hạc lâu.
KHoảng không trước lầu có từng nhóm hai ba du khách, phần lớn là phe phẩy quạt giả vờ làm tú tài văn nhả, hai bên chỗ trống đó có một số cái quầy bán nhỏ.
Hai người tiến vào trong chuẩn bị lên lầu, phát hiện thang lầu rất hẹp, Dương Thu Trì liền đưa tay ra: "Nương nương, tôi kéo người!"
"Được a!" Trầm vương phi e thẹn cười, tiếp đó tự nhiên đưa tay nắm tay hắn, mắt hơi trừng: "Đã bảo là xưng tên ta rồi mà!"
"Vâng, Tuyết Phỉ!" Dương Thu Trì kéo tay nàng từ từ lên lầu.
Cảm giác lên lầu lần này so với vượt tường hai trăm năm về trước rất khác nhau. Lần trước là cảm giác như điện giật, hiện giờ thì là điện tê áp vào tay, tiếp tục truyền, khiến cho toàn thân Dương Thu Trì tê dại căng cứng. Rất may lầu không cao, nên cuối cùng cũng lên được đỉnh tầng.
"Oa...! Đẹp quá!" Trầm vương phi dựa vào lan can, đưa mắt nhìn ra xa.
Dương Thu Trì bước đến cạnh nàng, nhưng ngước nhìn các rường kèo bên trên. Chính ngay chỗ này 200 năm trước, Liễu Nhược Băng bay xuống đánh lui Nam Cung Hùng, Tống Vân Nhi và Hạ Bình liên thủ, kẹp hắn vào nách bắt đi. Hắn thật hi vọng lập lại điều này lần nữa, nàng sẽ xuất hiện mang hắn đi.
Dương Thu Trì thở dài, lòng gọi khẽ - Băng nhi, nàng hiện đang ở đâu?
Trầm vương phi chuyển đầu nhìn hắn: 'Sao vậy? Sao tự nhiên than dài đánh sượt thế?"
Dương Thu Trì đáp: "Rất lâu trước đây, tôi và .. và một bằng hữu của tôi đến đây, hiện giờ không biết người ta ở nơi nào."
"Vậy à? Là nữ hả?" Trầm vương phi mỉm cười hỏi.
"Vâng..."
"Là vợ của ngươi?"
"Phải..., mà cũng không phải." Dương Thu Trì thầm nghĩ, hai trăm năm trước Liễu Nhược Băng đích xác là vợ hắn, nhưng 200 sau, nàng đã chuyển thế đầu thai, là một người mới rồi, do đó không thể coi như là vợ của hắn nữa. Nhưng mà, hắn rất muốn tìm lại nàng, cưới nàng, từ đó khoái lạc sống cuộc đời như chim liền cánh, như cây liền cành.
"Định thân rồi nhưng chưa cưới?"
Dương Thu Trì gật gật đầu, nói như vậy cũng chẳng sai, Liễu Nhược Băng đã định ra ước hẹn kiếp này với hắn, nói như vậy cũng được.
"Vậy người đó đâu? Đi rồi?"
"Vâng, tôi không biết nàng ấy ở đâu, cả đường tìm đến đây, nhưng thiên hạ rộng lớn quá, biết tìm đâu bây giờ."
"Đừng gấp, có duyên thì sẽ gặp thôi."
Câu nói của Trầm vương phi khiến Dương Thu Trì nhớ lại câu nói của lão tăng ở chùa Cách Nhĩ Đăng: "Đúng a, có duyên, nhưng duyên phận ở nơi nào a."
Dương Thu Trì nói câu này khiến Trầm vương phi thở dài, dựa áp vào lan can nhìn u uất về phương xa đến xuất thần.
Dương Thu Trì mang Trầm vương phi đến đây là để nàng vui vẻ, không ngờ nhân vì hắn mà buồn hơn. Chỉ có điều, nguyên nhân triệu trứng buồn khổ chưa tìm được, thì nút chết trong lòng thủy chung không thể giải, khoái lạc thủy chung chỉ là tạm thời. Do đó, hắn hỏi: "Tuyết Phỉ, Tiểu Nhị nói nàng mãi không vui, có thể nói nguyên do không?"
Trầm vương phi miễn cưỡng cười, quay lại nhìn hắn: "Thật muốn nghe?"
Chú thích:
Ở đây tác giả cho Dương Thu Trì dùng phép ngụy biện để "chơi" người bán kẹo.
"Ngụy Biện" hay "Sai lầm" xuất phát từ tiếng Hy Lạp là "phelos", có nghĩa là "lừa dối", được nghĩ ra để thay thế cho sự thất bại về từ của chúng ta. Ngụy biện là lối lập luận quanh co, vi phạm luật lôgíc nhằm làm cho người khác hiểu sai sự thật.
Những người ngụy biện thường dùng mọi thủ thuật để đánh lừa người khác bằng cách dựa vào những chỗ giống nhau bề ngoài để đánh tráo khái niệm, đánh tráo đối tượng, đánh tráo tư tưởng v.v…
Đối với nhà ngụy biện thì mục đích của họ không phải là vạch ra chân lý, mà là che giấu sự thật. Họ luôn luôn muốn thay thế sự chứng minh đúng đắn bằng lòng tin chất phác của người khác vào lý lẽ giả dối của họ.
Ví dụ : Chó có bốn chân.
Dê cũng có bốn chân.
Vậy, Dê là Chó.
Trong phép ngụy biện trên bây, người ta đã cố tình vi phạm qui tắc của tam đoạn luận. Thuật ngữ giữa “có bốn chân” của tam đoạn luận trên có ngoại diên không đầy đủ ở cả hai tiền đề.
Lối ngụy biện sau đây dí dỏm hơn :
Ví dụ :
Một anh học trò đến hàng cơm mượn một cái vạc rồi đem bán mất. Bị người chủ đòi, anh ta bèn đi kiếm hai con cò đưa đến khất, xin để cho vài bữa nữa. Nhưng rồi mãi mãi vẫn chẳng thấy anh ta trả, nhà hàng đành phải kiện lên quan. Quan cho đòi người học trò đến hỏi. Anh ta thưa rằng :
- Tôi mượn bác có một vạc mà đã trả đến hai cò rồi. Bác ấy còn đòi gì nữa?
Nhà hàng cãi :
- Nguyên vạc của tôi là vạc đồng kia mà.
Người học trò liền đáp :
- Thì cò của tôi đâu phải là cò ở trong nhà !
Anh học trò đã ngụy biện bằng cách đánh tráo khái niệm “cái vạc” (cái chảo lớn) với “con vạc” (một thứ chim chân cao thuộc loại cò) và “đồng” (ruộng) với “đồng” (kim loại), làm cho chủ nhà hàng lúng túng. Anh học trò kia quả thật láu lỉnh!
Người bán kẹo lấy tiền, lấy viên kẹo chuột từ giá gỗ đưa cho đứa bé.
Đứa bé tiếp lấy kẹo nhìn qua, giãy nãy: "Đây là con chuột, cháu không muốn, cháu muốn rồng!"
"Rồng phải ba văn tiền, hai văn của ngươi chỉ có thể mua chuột!"
"Chuột không phải chỉ một văn tiền hả? Sao lại lấy hai văn?"
"Hắc, ngươi không thấy sao? Con chuột này lớn hơn mấy con khác, trở thành con heo nhỏ rồi, đương nhiên phải mắc hơn!"
"Vậy tôi cũng không thèm, trả lại ông! Trả lại tiền đây!"
Người bán trừng mắt: "Hàng đã bán rồi, làm gì có chuyện trả lại!"
"Tôi chưa có ăn!"
"Chưa có ăn cũng không đổi, đã cầm qua tay ngươi rồi!"
"Nhưng mà cháu muốn con rồng, không muốn con chuột! Trả lại ông nè! Thối lại tiền đi!" Đứa bé thấy người bán không tiếp lấy, liền đặt cục kẹo đường hình con chuột lên bục đá, không ngờ không cân bằng, khiến cục kẹo lăn rơi xuống đất.
Người bán nói: "Hà hà, như vậy càng không thể thối nữa, ngươi làm dơ rồi!"
Đứa bé mếu, dụi mắt rồi khóc òa lên.
Trầm vương phi nhịn không được nhíu mày nói với người bán: "Ngươi là người gì mà lừa đứa bé nhỏ vậy? Ngừơi ta cần rồng, ngươi đưa chuột, hơn nữa chuột có một văn, ngươi lại cứ thu của người ta hai văn."
Người bán ngước lên, một mặt ngào đường, một mặt nói: "Cô thấy không thuận mắt thì bỏ tìên ra mua cho nó con rồng đi a!"
Trầm phi hừ một tiếng, nàng tiến vào vương phủ hai năm chưa hề ra cửa, tự nhiên không có chỗ nào dùng tiền, do đó không quen mang tiền theo người. Lần này theo Dương Thu Trì ra ngoài chơi, cũng không mang theo, liền quay đầu lại nói với Dương Thu Trì: "Ngươi giúp đứa bé này mua một con rồng, được không?"
"Được a!" Dương Thu Trì đáp ứng rất thống khoái, nhưng lập tức nghĩ tới mình tuy là làm hộ vệ, nhưng còn chưa lĩnh lương, trên người cũng không có tiền. Mắt hắn chợt chuyển, nghĩ ra một kế, nói với người bán: "Ê! Đưa ta con rồng!"
"Có ngay!" Người bán thấy Dương Thu Trì mặc quân phục, eo mang đơn đao, vội cười lấy ngay viên kẹo rồng đưa cho hắn: "Của ngài đây, quân gia!"
Dương Thu Trì tiếp lấy nhìn, nói: "Ngươi làm kẹo quỷ gì thế, làm gì giống rồng a, thuần túy là một con rắn chết, làm lại cho ta!"
"Vâng! Ngài chờ một chút!" Người bán đảo qua lại thạt nhanh, thoăn thoắt ngào ra một viên kẹo hình con rồng, đưa cho Dương Thu Trì.
Dương Thu Trì tiếp lấy con rồng đó, đưa con rồng trong tay lúc nãy lại cho người bán, rồi lấy cái mới đưa cho em bé: "Được rồi đừng khóc nữa! CHo cháu nè, nhớ là sau này đến chỗ bán kẹo khác mua nghe!"
"Cháu nhớ rồi, đa tạ đại gia!" Đưa bé hít mũi, mặt đầy lệ, cẩn thận tiếp lấy con rồng rồi vui sướng chạy đi.
Dương Thu Trì phủi phủi tay, nói với Trầm vương phi: "Chúng ta đi thôi!" Xong co giò bước.
Người bán vội cười hề hề đứng dậy gọi Dương Thu Trì: "Quân gia!"
Dương Thu Trì quay đầu lại gắt: "Cái gì?"
"Ngài... hì hì, ngài còn chưa trả tiền?"
"Trả tiền gì?"
"Tiền của viên kẹo đường con rồng đó a."
"Con rồng đường đó ta dùng con rồng đường như con rắn chết đổi mà!"
"Hả? Nhưng... con rồng trước ngài cũng chưa trả tiền mà!" Ngừơi bán nhăn nhó làm mặt khổ.
"Con rồng đường trước ta không phải là thối lại cho ngươi rồi sao? Còn cấp tiền gì nữa?"
"A...? Cái này..., cái này...." Người bán nhất thời không xoay chuyển đầu óc, gãi đầu đứng ngẩn ra nhìn Dương Thu Trì.
Dương Thu Trì xoay người lại, tay đưa lên đao, hằn học hỏi: "Thế nào? Tên tiểu tử ngươi ngay cả bổn quân gia mà cũng muốn gian trá hả?"
"Không! Không dám! Tiểu nhân không dám!" Người bán khom người xin lỗi lia lịa.
"Hừ! Ngươi không có cái gan đó đâu!" Dương Thu Trì nói với Trầm vương phi: "Chúng ta đi!"
Hai người đi thật xa, tên bán kẹo đó vẫn sờ đầu tính toán món nợ vừa rồi như thế nào. (*)
Trầm vương phi cười nói với Dương Thu Trì: "Ngạnh chiếm của người ta ba văn tiền, thật là chỉ có ngươi mà thôi! Nhưng mà tên bán kẹo đó đáng ghét, trị hắn vậy cũng tốt!"
Hai người tiếp tục đi chơi phố, rất may Trầm vương phi chỉ xem không mua, nếu không Dương Thu Trì thân không có phân văn nào, không biết phải tính làm sao.
Đi dạo phố một hồi, Trầm vương phi mới nói: "Được rồi, chúng ta lên Hoàng hạc lâu!"
Sở vương phủ ở phía nam Trường xuân sơn, do đó đi không lâu là tới dưới chân núi, bắt đầu leo núi. Trường Xuân sơn nói là núi, kỳ thật chỉ là ngọn đồi hơi cao, nên họ nhanh chóng đến đỉnh.
Hoàng hạc lâu vẫn nguy nga giống như hai trăm năm trước Dương Thu Trì đã đến đây. Tuy đã trải qua 200 năm mưa gió xâm thực, nhưng không có dấu vết tháng ngày gì nhiều, xem ra là những nay nay các quan phủ vùng này thường tu bổ Hoàng hạc lâu.
KHoảng không trước lầu có từng nhóm hai ba du khách, phần lớn là phe phẩy quạt giả vờ làm tú tài văn nhả, hai bên chỗ trống đó có một số cái quầy bán nhỏ.
Hai người tiến vào trong chuẩn bị lên lầu, phát hiện thang lầu rất hẹp, Dương Thu Trì liền đưa tay ra: "Nương nương, tôi kéo người!"
"Được a!" Trầm vương phi e thẹn cười, tiếp đó tự nhiên đưa tay nắm tay hắn, mắt hơi trừng: "Đã bảo là xưng tên ta rồi mà!"
"Vâng, Tuyết Phỉ!" Dương Thu Trì kéo tay nàng từ từ lên lầu.
Cảm giác lên lầu lần này so với vượt tường hai trăm năm về trước rất khác nhau. Lần trước là cảm giác như điện giật, hiện giờ thì là điện tê áp vào tay, tiếp tục truyền, khiến cho toàn thân Dương Thu Trì tê dại căng cứng. Rất may lầu không cao, nên cuối cùng cũng lên được đỉnh tầng.
"Oa...! Đẹp quá!" Trầm vương phi dựa vào lan can, đưa mắt nhìn ra xa.
Dương Thu Trì bước đến cạnh nàng, nhưng ngước nhìn các rường kèo bên trên. Chính ngay chỗ này 200 năm trước, Liễu Nhược Băng bay xuống đánh lui Nam Cung Hùng, Tống Vân Nhi và Hạ Bình liên thủ, kẹp hắn vào nách bắt đi. Hắn thật hi vọng lập lại điều này lần nữa, nàng sẽ xuất hiện mang hắn đi.
Dương Thu Trì thở dài, lòng gọi khẽ - Băng nhi, nàng hiện đang ở đâu?
Trầm vương phi chuyển đầu nhìn hắn: 'Sao vậy? Sao tự nhiên than dài đánh sượt thế?"
Dương Thu Trì đáp: "Rất lâu trước đây, tôi và .. và một bằng hữu của tôi đến đây, hiện giờ không biết người ta ở nơi nào."
"Vậy à? Là nữ hả?" Trầm vương phi mỉm cười hỏi.
"Vâng..."
"Là vợ của ngươi?"
"Phải..., mà cũng không phải." Dương Thu Trì thầm nghĩ, hai trăm năm trước Liễu Nhược Băng đích xác là vợ hắn, nhưng 200 sau, nàng đã chuyển thế đầu thai, là một người mới rồi, do đó không thể coi như là vợ của hắn nữa. Nhưng mà, hắn rất muốn tìm lại nàng, cưới nàng, từ đó khoái lạc sống cuộc đời như chim liền cánh, như cây liền cành.
"Định thân rồi nhưng chưa cưới?"
Dương Thu Trì gật gật đầu, nói như vậy cũng chẳng sai, Liễu Nhược Băng đã định ra ước hẹn kiếp này với hắn, nói như vậy cũng được.
"Vậy người đó đâu? Đi rồi?"
"Vâng, tôi không biết nàng ấy ở đâu, cả đường tìm đến đây, nhưng thiên hạ rộng lớn quá, biết tìm đâu bây giờ."
"Đừng gấp, có duyên thì sẽ gặp thôi."
Câu nói của Trầm vương phi khiến Dương Thu Trì nhớ lại câu nói của lão tăng ở chùa Cách Nhĩ Đăng: "Đúng a, có duyên, nhưng duyên phận ở nơi nào a."
Dương Thu Trì nói câu này khiến Trầm vương phi thở dài, dựa áp vào lan can nhìn u uất về phương xa đến xuất thần.
Dương Thu Trì mang Trầm vương phi đến đây là để nàng vui vẻ, không ngờ nhân vì hắn mà buồn hơn. Chỉ có điều, nguyên nhân triệu trứng buồn khổ chưa tìm được, thì nút chết trong lòng thủy chung không thể giải, khoái lạc thủy chung chỉ là tạm thời. Do đó, hắn hỏi: "Tuyết Phỉ, Tiểu Nhị nói nàng mãi không vui, có thể nói nguyên do không?"
Trầm vương phi miễn cưỡng cười, quay lại nhìn hắn: "Thật muốn nghe?"
Chú thích:
Ở đây tác giả cho Dương Thu Trì dùng phép ngụy biện để "chơi" người bán kẹo.
"Ngụy Biện" hay "Sai lầm" xuất phát từ tiếng Hy Lạp là "phelos", có nghĩa là "lừa dối", được nghĩ ra để thay thế cho sự thất bại về từ của chúng ta. Ngụy biện là lối lập luận quanh co, vi phạm luật lôgíc nhằm làm cho người khác hiểu sai sự thật.
Những người ngụy biện thường dùng mọi thủ thuật để đánh lừa người khác bằng cách dựa vào những chỗ giống nhau bề ngoài để đánh tráo khái niệm, đánh tráo đối tượng, đánh tráo tư tưởng v.v…
Đối với nhà ngụy biện thì mục đích của họ không phải là vạch ra chân lý, mà là che giấu sự thật. Họ luôn luôn muốn thay thế sự chứng minh đúng đắn bằng lòng tin chất phác của người khác vào lý lẽ giả dối của họ.
Ví dụ : Chó có bốn chân.
Dê cũng có bốn chân.
Vậy, Dê là Chó.
Trong phép ngụy biện trên bây, người ta đã cố tình vi phạm qui tắc của tam đoạn luận. Thuật ngữ giữa “có bốn chân” của tam đoạn luận trên có ngoại diên không đầy đủ ở cả hai tiền đề.
Lối ngụy biện sau đây dí dỏm hơn :
Ví dụ :
Một anh học trò đến hàng cơm mượn một cái vạc rồi đem bán mất. Bị người chủ đòi, anh ta bèn đi kiếm hai con cò đưa đến khất, xin để cho vài bữa nữa. Nhưng rồi mãi mãi vẫn chẳng thấy anh ta trả, nhà hàng đành phải kiện lên quan. Quan cho đòi người học trò đến hỏi. Anh ta thưa rằng :
- Tôi mượn bác có một vạc mà đã trả đến hai cò rồi. Bác ấy còn đòi gì nữa?
Nhà hàng cãi :
- Nguyên vạc của tôi là vạc đồng kia mà.
Người học trò liền đáp :
- Thì cò của tôi đâu phải là cò ở trong nhà !
Anh học trò đã ngụy biện bằng cách đánh tráo khái niệm “cái vạc” (cái chảo lớn) với “con vạc” (một thứ chim chân cao thuộc loại cò) và “đồng” (ruộng) với “đồng” (kim loại), làm cho chủ nhà hàng lúng túng. Anh học trò kia quả thật láu lỉnh!
